အင်းတော်ကြီး ဘေးမဲ့တော

သဘာဝတရားနှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန်၊ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဖယ်ရှားရန်နှင့် အရှည်တည်တံ့သော အသက်မွေးလုပ်ငန်း ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း
ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ထားသည့် ဧရိယာများ
တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး
အသက်မွေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးရေး

နောက်ခံအကြောင်း

ကချင်ပြည်နယ်တွင် တည်ရှိသော အင်းတော်ကြီးကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးရေကန်ဖြစ်သည်။ ကန်ဘေးပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စိမ့်မြေများနှင့် သစ်တောများသည် မျိုးတုန်းလုအန္တရာယ် ရင်ဆိုင်နေရသော တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များနှင့် ဒေသခံပြည်သူများအတွက် အရေးကြီးသော ဂေဟစနစ်များဖြစ်သည်။ သို့သော် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု လျင်မြန်လာခြင်း၊ သဘာဝရင်းမြစ်များကို ဝယ်လိုအား တိုးပွားလာခြင်းနှင့် တရားမဝင်လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ဒေသ၏ ဂေဟစနစ်များနှင့် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတို့အပေါ် ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။

စီမံကိန်း

FFI သည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် အင်းတော်ကြီးကန်အတွင်း ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲဆိုင်ရာ သုတေသန စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အင်းတော်ကြီးကန်ချိုင့်ဝှမ်းကို UNESCO ဇီဝအဝန်းနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရစေရန် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ FFI သည် အစိုးရ၊ ဒေသတွင်း CSO များနှင့် အသိုင်းအဝိုင်းများနှင့် ပူးပေါင်းပြီး သဘာဝစုပေါင်းထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေးဧရိယာ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ ဒေသခံပြည်သူအစုအဖွဲ့ပိုင်သစ်တောလုပ်ငန်း၊ အော်ဂဲနစ် စိုက်ပျိုးရေး၊ အရှည်တည်တံ့ရေး ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများ၊ သဘာဝအခြေခံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ပညာရေးအပါအဝင် နယ်ပယ်အများအပြားတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။ အင်းတော်ကြီးကန်၏ အရှည်တည်တံ့ရေးအနာဂတ်အတွက် အရေးကြီးသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ပညာပေးပြခန်းကို ဖွင့်လှစ်တည်ထောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် ဧည့်သည်များအတွက် သဘာဝအခြေခံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ဆောင်မှုနှင့် ဒေသခံပြည်သူများအတွက် ဝင်ငွေပေးစွမ်းနိုင်ရုံသာမက ပါဝင်သူအားလုံးအတွက် လေ့လာရေးနှင့် မျှဝေရေးဗဟိုချက်တစ်ခုအဖြစ်လည်း တည်ရှိနေသည်။

အဖွဲ့အစည်း

၁၉၀၃ ခုနှစ်တွင် ထူထောင်ခဲ့သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်နှင့် သဘာဝအပင်အဖွဲ့(FFI) သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သက်တမ်းအရှည်ကြာဆုံး နိုင်ငံတကာ တောရိုင်းသဘာဝ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ မစ်ရှင်မှာ အရှည်တည်တံ့ပြီး လူသားတို့၏ လိုအပ်ချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည့် ဖြေရှင်းနည်းများကို ရွေးချယ်ခြင်းဖြင့် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတို့ကို ကာကွယ်ရန်နှင့် အန္တရာယ်ကျရောက်နေသော မျိုးစိတ်များနှင့် ဂေဟစနစ်များကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန် ဖြစ်သည်။

အင်းတော်ကြီး ဘေးမဲ့တောတွင် အလယ်ပိုင်း၌ ရေကန်နှင့် အရှေ့ပိုင်းနှင့်တောင်ပိုင်းအခြမ်းတို့တွင် ရေဝေကုန်းတန်းတောများ တည်ရှိသည်။ သစ်ခိုးထုတ်ခြင်း၊ သတ္ထုတွင်းတူးဖော်ခြင်း၊ အမဲလိုက်ခြင်း၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရန်အတွက် မြေကျူးကျော်ချဲ့ထွင်ခြင်းနှင့် တရားမဝင်ငါးဖမ်းခြင်းအပါအဝင် ရေရှည်အကျိုးကို မမျှော်ကိုးသော အလေ့အထများသည် ဘေးမဲ့တောတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသော်လည်း သိသာစွာ ကျဆင်းသွားပြီဖြစ်သည်။
ရာသီအလိုက် ရေနစ်မြုပ်သော မြက်ခင်းပြင်များသည် အင်းတော်ကြီးကန် ချိုင့်ဝှမ်းတစ်ခုလုံးတွင် သက်ရှိများ တည်ရှိရန်အတွက် အရေးပါဆုံးနေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ယင်းမြက်ခင်းပြင်များကို ကန်စပ်တစ်လျှောက်နှင့် ကန်တွင်းသို့ စီးဝင်သော အင်းတော်ချောင်းတစ်လျှောက်တွင် တွေ့နိုင်သည်။ ထိုမြက်ခင်းပြင်များသည် မိုးရာသီတွင် ဧရာဝတီမြစ်အတွင်းမှ ငါးများလာရောက် သားပေါက်ပွားရန်အတွက် အရေးကြီးသော နေရာများဖြစ်သည်။ အစာရေစာ အလွန်ပေါကြွယ်ဝသဖြင့် ထိုမြက်ခင်းပြင်များသည် ဘဲ၊ ငန်းနှင့် ကြိုးကြာကဲ့သို့ ရေနေငှက်များအတွက်လည်း မရှိမဖြစ် ကျက်စားရာနေရာဖြစ်သည်။
လုံးတုံရွာ၏ မြောက်ဘက်၊ ကန်စပ်တွင် တည်ရှိသော အင်းတော်ကြီး ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ပညာပေးပြခန်းသည် အင်းတော်ကြီးကန်၏ အဓိကဆွဲဆောင်ရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုပြခန်းတွင် အင်းတော်ကြီးကန်၏ သဘာဝတရားနှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များအကြောင်းနှင့်တကွ ဒေသတွင်းယဉ်ကျေးမှုနှင့် သမိုင်းကြောင်းတို့ကို ဝေဝေဆာဆာ လှပစွာ ပြသထားသည်။ ပြခန်း၏ ဝရန်တာမှနေ၍ ရေကန်နှင့် မြက်ခင်းပြင်များကို မြင်နိုင်သဖြင့် ရင်သပ်ရှုမောဖွယ် ရှုခင်းနှင့် အင်းတော်ကြီးကန်၏ ရေနေငှက်များကို လွယ်ကူစွာ ကြည့်ရှုနိုင်သည်။ ပြခန်းကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဧည့်သည်ပေါင်း ၁၇,၀၀၀ ကျော် လာရောက်ခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံခြားသား ၆၁၇ ဦးသာ ရှိခဲ့သည်။
အင်းတော်ကြီးပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ပညာပေးပြခန်းတွင် “green club” (စိမ်းလန်းရေး ကလပ်) အမည်ရှိ စနေ၊ တနင်္ဂနွေ သင်တန်းတစ်ခုရှိပြီး ထိုသင်တန်းတွင် ဒေသခံကလေးများက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ပညာပေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထိုလုပ်ငန်းများတွင် အင်းတော်ကြီးထဲသို့ စီးဝင်သောစမ်းချောင်းများ သို့မဟုတ် ကန်သို့ လေ့လာရေးခရီးများ သွားရောက်ခြင်း၊ ပလတ်စတစ်ဘူးခွံများ ကောက်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် ရီဆိုက်ကယ်ပြုလုပ်ထားသော ပစ္စည်းများဖြင့် တီထွင်ဖန်တီးမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ အင်းတော်ကြီး၏ အနာဂတ်မျိုးဆက်များထံတွင် “သဘာဝကို ချစ်မြတ်နိုးစိတ်” ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်သည်။

PREVENT PLASTICS

ရေရှည်တည်တံ့သော အမှိုက်စီမံခန့်ခွဲရေး အလေ့အထများကို အားပေး မြှင့်တင်ခြင်း